“Cúng Đông chí” là một trong những nghi lễ trọng đại ở Trung Quốc, thường được tổ chức vào thời điểm tiết trời chuyển mùa đông. Hãy cùng Canhocitygarden.org khám phá ý nghĩa của lễ cúng Đông chí và chuẩn bị những gì để tổ chức nghi thức này.
Ý nghĩa cúng đông chí
Theo truyền thống Trung Quốc, Đông Chí không chỉ đánh dấu sự chuyển giao từ thu sang đông mà còn là một dịp quan trọng để thể hiện lòng tôn kính đối với tổ tiên và tỏ lòng biết ơn với thiên nhiên. Đây cũng là thời điểm mà gia đình sum vầy, con cái trở về nhà, và mâm cúng Đông Chí đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các thế hệ và thể hiện lòng hiếu khách của người dân Trung Quốc.
Người Hoa thường nói rằng “Đông Chí không kém quan trọng so với Tết Nguyên Đán” để thể hiện sự trọng đại của lễ hội này. Dù cuộc sống bận rộn, họ vẫn dành thời gian chuẩn bị mâm cúng Đông Chí với những món ngon để thể hiện lòng biết ơn, cầu bình an và tôn kính các tổ tiên, cũng như mong muốn một mùa đông ấm áp và hạnh phúc.
Mâm cúng đông chí gồm những gì?
Vào dịp Tết Đông Chí, hầu hết các gia đình người Hoa thường sắp xếp thời gian để nghỉ ngơi, đoàn viên cùng gia đình, tổ chức các buổi tiệc tùng, lễ hội, và chuẩn bị mâm cỗ cúng tế thần cùng ông bà tổ tiên.
Mâm cúng ông bà
Mâm cúng ông bà vào dịp Đông Chí cũng tương tự như các ngày lễ Tết, bao gồm các món đồ cúng cơ bản như hương nhang, giấy tiền, vàng mã, quần áo giấy, rượu, đèn nến, mâm ngũ quả, bánh kẹo, bình hoa tươi… Thêm vào đó, cách bày mâm cúng có thể có sự biến đổi tùy theo vùng miền và từng gia đình cụ thể, bao gồm cả việc thêm hoặc bớt một số món mặn theo thích hợp.
Mâm cúng trước nhà
Lễ vật trong mâm cúng Đông Chí trước nhà có thể thay đổi tùy thuộc vào tình hình kinh tế và phong tục của từng vùng miền. Tuy nhiên, mâm cúng thường bao gồm những lễ vật cơ bản như hoa tươi, mâm quả, rượu hoặc nước, giấy tiền, vàng mã, hương nhang và thường bánh bao cũng là một phần quan trọng. Ngoài ra, tùy theo vùng miền, có thể cúng thêm một con gà luộc hoặc đĩa xôi để làm cho mâm cúng trở nên phong phú hơn.
Ẩm thực truyền thống cúng đông chí
Bánh Trôi Nước – 汤圆
Có thể là vì ý nghĩa đoàn viên mà món bánh trôi nước trở thành một lựa chọn phổ biến trong các dịp lễ lớn ở Trung Quốc. Hình ảnh của gia đình làm bánh trôi nước cùng nhau cũng được xem là biểu tượng đặc trưng của sự đoàn viên khi cúng Đông Chí.
Hoành thánh, sủi cảo – 水饺
Tương tự như bánh trôi nước, món hoành thánh và sủi cảo cũng là món ăn truyền thống có từ lâu đời. Với hình dáng giống tiền vàng và màu sắc ấm áp, người dân tin rằng ăn hoành thánh và sủi cảo vào Đông Chí mang lại may mắn. Ngoài ra, món ăn này cũng giúp làm ấm cơ thể, rất thích hợp để thưởng thức trong những ngày đông lạnh.
Rượu Đông Chí – 冬至酒
Rượu Đông Chí thường được làm từ rượu Thiệu Hưng và được sử dụng trong lễ cúng. Rượu này vẫn được ưa chuộng bởi hương vị ngọt ngào, đậm đà, và thơm mùi. Một chén rượu không chỉ giúp giữ ấm cơ thể mà còn là cách để tưởng nhớ các tổ tiên và người thân đã qua đời trong buổi cơm gia đình.
Bánh chín lớp (bánh da lợn) – 千层糕
Dâng bánh chín lớp cho tổ tiên là một truyền thống quan trọng không thể thiếu trong ngày Đông Chí ở Đài Loan. Bánh được làm với màu sắc bắt mắt, vị ngọt thanh, và lớp bánh dai dẻo. Đây là một món ăn phù hợp để cả gia đình cùng thưởng thức trong ngày lễ, thường kèm với những tách trà nóng.
Bài đồng dao “Đông Cửu Cửu ca”
Ngay sau lễ cúng Đông Chí, mùa đông lạnh nhất trong năm bắt đầu. Theo truyền thống dân gian Trung Hoa, mùa đông này kéo dài chín mốc thời gian mỗi mốc chín ngày, tổng cộng 81 ngày, mỗi giai đoạn trong mùa đông được gọi là một ‘cửu’.
Chu kỳ 81 ngày của Đông Chí được thể hiện trong bài đồng dao nổi tiếng có tên “Đông Cửu Cửu ca.”
“Nhất cửu nhị cửu bất xuất thủ,
Tam cửu tứ cửu băng thượng tẩu,
Ngũ cửu lục cửu duyên hà vọng liễu,
Thất cửu hà khai, bát cửu nhạn lai,
Cửu cửu gia nhất cửu, canh ngưu biến địa tẩu”.
Tạm dịch:
“Cửu một, cửu hai, tay không động,
Cửu ba, cửu bốn, bước trên băng,
Cửu năm, cửu sáu, liễu rủ xanh bờ,
Cửu bảy băng tan, cửu tám nhạn về,
Cửu chín, hết mùa đông, trâu ta lại ra đồng”.
Việc tổ chức lễ cúng Đông Chí theo truyền thống trong từng gia đình không phải là điều quá khó khăn. Đây là cơ hội để gia đình tụ tập, thể hiện lòng hiếu kính và duy trì nét văn hóa dân tộc. Chúng tôi hy vọng rằng thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn tổ chức một lễ cúng Đông Chí trọn vẹn và hạnh phúc bên gia đình. Chúc bạn có một kì nghỉ Đông Chí an lành và ấm áp!
Tìm hiểu thêm:
- Lễ hoán thần hồng là gì? Lễ hoán thần hồng cúng vào ngày nào?
- Hướng dẫn thực hiện nghi thức cúng ông Công ông Táo
- 10 điều kiêng kỵ khi đi thăm mộ vào ngày Tết Thanh Minh
