Xông đất là một nghi lễ truyền thống thường được thực hiện vào ngày đầu năm, nhưng bạn đã hiểu rõ về ý nghĩa của nó và cách lựa chọn người xông đất chưa?
Ngày đầu năm, sau khi kết thúc buổi giao thừa, nhiều gia đình, đặc biệt là những người có công việc kinh doanh hoặc buôn bán, thường mời người hạp tuổi đến nhà thực hiện nghi thức xông đất. Vậy xông đất là gì, và ý nghĩa thực sự của nó là gì? Cùng tìm hiểu thêm ở phần sau.
Xông đất là gì?
Xông đất, hay còn gọi là đạp đất hoặc xông nhà, là một tập tục có từ lâu đời ở Việt Nam. Người xưa tin rằng nếu người đầu tiên đến chúc Tết gia đình và ngẫu hứng hợp tuổi với gia chủ, thì cả năm đó gia đình sẽ gặp nhiều điều may mắn và tài lộc.
Chính vì điều này, sau khoảnh khắc giao thừa, ngay từ những giờ đầu tiên của năm mới, người Việt truyền thống luôn coi trọng nghi thức “xông đất.”
Ý nghĩa của việc xông đất
Theo quan niệm truyền thống, sau đêm giao thừa, mọi thứ trong nhà thường trở nên mới mẻ. Chính vì điều này, gia chủ thường kỳ vọng rằng đầu năm sẽ mang lại may mắn, thịnh vượng, và tài lộc cho gia đình. Vì vậy, người đến nhà chúc Tết đầu tiên luôn nhận được sự trọng trách và quý trọng.
Khách mời đến vào buổi sáng ngày mùng 1 thường được sắp đặt trước bởi chủ nhà, và họ thường mang theo quà như trái cây hoặc bánh mứt, cùng với lì xì đặc biệt nếu có trẻ nhỏ trong gia đình. Gia chủ sẽ ra đón tiếp vui vẻ và nhiệt tình, và chào đón những lời chúc tốt đẹp cho gia đình của họ.
Tục xông đất đầu năm thường diễn ra ngắn ngủi, khi người đầu tiên đến chúc Tết gia đình chủ nhà. Họ thường chỉ dành khoảng năm đến mười phút để gửi lời chúc đến gia đình chủ nhà, hy vọng rằng gia đình sẽ được may mắn suốt cả năm.
Mặc dù thời gian ngắn ngủi, nhưng nghi thức này mang đến niềm vui và sự tin tưởng cho gia đình rằng họ sẽ có một năm thật may mắn. Còn với người đến xông đất, họ cảm thấy hạnh phúc khi được mang đến những điều tốt lành và làm lễ phước, giúp gia đình chủ nhà.
Cách xông đất đầu năm
Khi tiến hành nghi lễ xông đất đầu năm, các yếu tố phong thủy như màu sắc và bản mệnh thường được xem xét kỹ lưỡng. Theo truyền thống xông đất, gia đình thường mời những người hợp tuổi đến làm khách đầu tiên từ thời điểm giao thừa cho đến sáng ngày đầu năm mới.
Để đảm bảo sự hòa hợp, người xông nhà cần phải có tuổi hợp với tuổi của người chủ nhà và tuổi của con vật đại diện cho năm đó. Tránh những tuổi có sự xung khắc với nhau, như những tuổi thuộc về “tứ hành xung” (tứ hành xung khắc với nhau trong nhiều khía cạnh của cuộc sống) trong cùng một nhóm. Người xông nhà thường mang theo lì xì, biểu trưng của sự phát triển và may mắn, để tặng cho con cái trong gia đình chủ nhà. Sau đó, cả người chủ và khách cùng trao nhau những lời chúc tốt lành, và chủ nhà chuẩn bị thức ăn và trà để thể hiện lòng hiếu khách và mừng ngày Tết.
Việc ăn uống trong nghi thức xông đất chỉ mang tính chất tượng trưng. Cả người khách và chủ nhà dành thời gian để trò chuyện và nói những điều tốt lành. Sau khoảng 20 phút, người xông đất sẽ rời khỏi nhà. Những người khác đến chúc Tết sau đó, dù có hợp tuổi với gia chủ hay không, không ảnh hưởng đến gia đình. Ngoài ra, nhiều gia đình sử dụng các nguyên liệu tự nhiên để xông nhà, làm sạch nhà cửa, tạo môi trường trong lành và sạch sẽ cho gia đình.
Chọn người đến xông đất
Người xưa thường áp dụng một trong hai cách sau để chọn người xông đất vào ngày đầu năm.
Những người có vị trí quan trọng, có học vấn thường lựa chọn người xông đất có tuổi phù hợp với chủ nhà. Người xông đất thường là người đàn ông quan trọng trong gia đình.
Đối với người lao động, tiêu chí đơn giản hơn. Người được chọn để xông đất thường phải khỏe mạnh, tốt tính, và gia đình hòa thuận, khắm khá.
Ở một số vùng miền, một số gia đình vẫn có quan niệm cổ hủ rằng việc người con gái hoặc phụ nữ đến xông đất đầu năm có thể mang lại sự xui xẻo cho gia chủ. Do đó, vào ngày đầu năm, phụ nữ thường e ngại khi chúc Tết cho anh em và họ hàng. Tuy nhiên, trong xã hội ngày càng phát triển và hiện đại hơn, quan niệm “trọng nam khinh nữ” đã dần bị lùi bỏ và thay thế bởi tư duy bình đẳng.
Ngày nay, thường có xu hướng chọn những người hợp tuổi mà không phân biệt giới tính hoặc giới tính, tức là cả nam và nữ đều có thể tham gia vào nghi thức xông đất. Tiếp theo, người được chọn thường được ưu tiên nếu họ có tính cách hiền lành, tốt bụng, thành đạt trong cuộc sống.
Theo một số chuyên gia phong thủy, để chọn người xông đất đầu năm, gia chủ nên xem xét những yếu tố như lòng thật thà, tính khí hiền lành, thành công trong công việc, có con cái đủ đông (bao gồm cả nam và nữ), mặt mũi sáng sủa, thân hình đầy đặn, và không có tang trong gia đình. Những người có những đặc điểm này thường được xem là có “duyên” tốt và có thể mang lại nhiều may mắn trong năm mới cho gia chủ.
Cách chọn tuổi xông đất tết Quý Mão 2023
Trước hết, quá trình lựa chọn người xông đất cần xem xét tuổi tương hợp với tuổi của gia chủ và tránh những sự xung khắc như Lục xung hoặc Lục hại. Khi chọn một người xông đất hợp tuổi, có thể giúp gia chủ thúc đẩy sự thịnh vượng và tạo điều kiện cho thành công trong công việc suốt cả năm. Đồng thời, gia đình cũng được hy vọng sẽ có một cuộc sống hạnh phúc và bình an.
Nên ưu tiên lựa chọn người nam để tiến hành nghi thức xông đất, đặc biệt là những người có sức khỏe tốt, ngoại hình sáng sủa, có kinh nghiệm trong kinh doanh, cởi mở, và hòa đồng. Nhờ những người như vậy, gia đình của bạn có cơ hội gặp nhiều may mắn và tài lộc trong suốt cả năm.
Dưới đây là danh sách các tuổi phù hợp để xông đất dựa trên tuổi của gia chủ.
- Gia chủ tuổi Tý nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Hợi, Sửu, Thìn, và Tuất.
- Gia chủ tuổi Sửu nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Sửu, Dậu, Tý, và Hợi.
- Gia chủ tuổi Dần nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Hợi, Tuất, Dần, và Ngọ.
- Gia chủ tuổi Mão nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Mão, Mùi, Tuất, và Hợi.
- Gia chủ tuổi Thìn nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Hợi, Dậu, Tý, và Ngọ.
- Gia chủ tuổi Tỵ nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Sửu, Tuất, Ngọ, và Dậu.
- Gia chủ tuổi Ngọ nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Hợi, Dần, Tuất, và Mùi.
- Gia chủ tuổi Mùi nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Mùi, Mão, Hợi, và Ngọ.
- Gia chủ tuổi Thân nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Tuất, Ngọ, Tý, và Thìn.
- Gia chủ tuổi Dậu nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Hợi, Sửu, Dần, và Thìn.
- Gia chủ tuổi Tuất nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Tuất, Ngọ, Hợi, và Dần.
- Gia chủ tuổi Hợi nên chọn xông đất vào các ngày có người tuổi Dần, Mùi, Ngọ, và Tuất.
Những kiêng kỵ khi đi xông đất đầu năm
Người đến xông đất đầu năm nên tránh mặc đồ trắng hoặc đồ đen.
Các người có tuổi xung khắc với gia chủ, có tiền án, công danh chậm tiến, hoặc đạo đức không tốt nên tránh việc tham gia nghi thức xông đất.
Thường thì nam giới thường là lựa chọn tốt hơn cho việc xông đất, vì họ thường mang nhiều dương khí hơn. Phụ nữ thường mang nhiều âm khí, trong khi vào năm mới thường cần dương khí nhiều hơn trong gia đình.
Tự xông đất nhà mình được không?
Ngày nay, khi xã hội ngày càng phát triển, có ít người quan tâm đến nghi thức xông đất hơn. Thực tế, người trong gia đình hoặc họ hàng thường tự thực hiện nghi thức xông đất nếu hợp tuổi.
Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà, các gia chủ hoàn toàn có thể tự thực hiện nghi thức xông đất cho nhà mình. Việc lựa chọn người xông đất là quyền cá nhân của từng gia đình và không còn quá quan trọng như trước.
Theo thời gian, nhiều phong tục có sự thay đổi để phù hợp với xã hội hiện đại. Tuy tục xông đất vẫn được coi trọng bởi nhân dân, nhưng đã trở nên nhẹ nhàng hơn và không còn quá quan trọng về tuổi tác hoặc giới tính của người xông đất. Hiện nay, hầu hết các gia đình xem việc xông đất là một cách để đón lộc trời, do đó họ thường không quan trọng việc lựa chọn người xông đất. Bất kỳ ai đến nhà để xông đất đầu năm được coi là mang lại may mắn cho gia đình và tạo nên niềm vui cho tất cả mọi người.
Tìm hiểu thêm:
- Ý nghĩa chữ Phúc? Ý nghĩa chữ Phúc trong phong thủy
- Khám phá tinh yêu và ý nghĩa của màu xanh lá cây trong cuộc sống
- TOP 29 Ý nghĩa vị trí nốt ruồi trên cơ thể nam nữ