Thượng thần Địa, còn được biết đến với tên gọi Thổ Công, là một trong hai thần được dân gian tôn kính cùng với Thần Tài, với hy vọng mang đến cho gia đình phú quý và may mắn. Điều gì làm nên sự đặc biệt của Thượng thần Địa so với Thần Tài? Hãy cùng canhocitygarden.org khám phá trong bài viết dưới đây.
Ông Địa là ai?
Thổ Công, hay còn được gọi là Ông Địa, là một vị thần được tôn vinh trong việc canh tác và bảo vệ đất đai, từ đó tạo ra nguồn sống cho mọi người. Truyền thống tôn kính ông Địa được thể hiện thông qua câu ngạn ngữ ‘Đất có thổ công, sông có hà bá’.
Mỗi gia đình đều có thể có một vị thổ công riêng, người coi sóc nhà cửa và đất đai. Thờ cúng ông Địa từ xa xưa xuất phát từ niềm tin rằng có đất đai mới có thể làm nông nghiệp, tạo ra cuộc sống ấm no.
Việc tôn vinh thổ công không chỉ giữ gìn đất đai mà còn thể hiện lòng biết ơn đối với nguồn sống. Trong văn hóa ngày nay, hình ảnh ông Địa có thể khác nhau tùy thuộc vào vùng miền và truyền thống, thể hiện qua vẻ bụng bự, khuôn mặt hiền lành với nụ cười thân thiện hoặc hình tượng của ông già có râu tóc bạc, mặc áo dài và đội mũ mỏ quạ.
Ngoài ra, trong đạo Phật, ông Địa cũng được tôn vinh và nhiều Phật tử cũng chú trọng đến việc thờ cúng vị thần này như một biểu tượng của sự biết ơn và tôn trọng đối với đất đai và nguồn sống.
Ông Địa khác gì so với ông Thần Tài
Mặc dù thường được tôn vinh cùng nhau trên bàn thờ gia đình hoặc trong các hình ảnh, ông Thần Tài và ông Địa có những khía cạnh riêng biệt, nhưng vẫn liên kết chặt chẽ với nhau qua câu ngạn ngữ “Thổ năng sinh bạch ngọc, Địa khả xuất hoàng kim,” ám chỉ sự liên kết mật thiết giữa họ với cuộc sống và tài lộc của gia đình. Ông Thần Tài và ông Địa cùng đóng vai trò quan trọng trong tạo lập sự giàu có và may mắn cho gia đình.
Sự khác biệt giữa ông Thần Tài và ông Địa rất rõ ràng: Ông Thần Tài là vị thần thường gắn liền với việc mang lại tài lộc, cải thiện tình hình kinh tế cho gia đình. Thường được miêu tả với hình ảnh của một ông già có râu trắng, tay cầm một thỏi vàng và vẻ mặt hiền hậu.
Trái lại, ông Địa thường được biểu hiện dưới hình ảnh của một ông lão với bụng to, tay cầm quạt mo, người được coi là người canh tác và bảo vệ đất đai, ruộng vườn cũng như nhà cửa của mọi người.
Phong tục thờ ông Địa, ông Thần Tài
Tín ngưỡng đối với Ông Địa và Ông Thần Tài rất quan trọng, đặc biệt với những người kinh doanh, buôn bán. Việc thờ cúng hai vị thần này thường được tổ chức vào ngày mùng 10 của tháng Giêng âm lịch hoặc mỗi ngày mùng 10 trong mỗi tháng.
Sự tích về tục thờ ông Địa, Thần Tài
Văn hóa và phong tục của Việt Nam đã chịu ảnh hưởng đáng kể từ văn hóa Trung Hoa, dẫn đến việc thờ cúng Ông Địa và Ông Thần Tài cũng mang trong mình một phần ảnh hưởng từ đó. Truyền thống thờ cúng Thần Tài bắt đầu phổ biến ở nước ta từ đầu thế kỉ XX.
Theo câu chuyện cổ xưa, có một thương nhân Trung Hoa tên là Âu Minh đi qua hồ Thanh Thảo và gặp Thủy Thần, người ban cho ông một người phục vụ, tên Như Nguyện. Với sự giúp đỡ của Như Nguyện, công việc kinh doanh của Âu Minh trở nên thuận lợi hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, một ngày, sau một cuộc cãi vã, Âu Minh đánh Như Nguyện và sợ hãi, Nguyện trốn vào đống rác và biến mất. Từ ngày đó, với sự mất mát của Như Nguyện, Âu Minh gặp khó khăn trong kinh doanh, trở nên nghèo đói.
Từ sự kiện đó, Như Nguyện được coi là vị thần của tài lộc, sự sung túc và gia đình thiết lập bàn thờ dành riêng cho ông trong nhà. Hơn nữa, trong tín ngưỡng dân gian, có truyền thống không quét nhà vào dịp Tết vì người ta sợ rằng có thể làm mất đi sự hiện diện của thần tài trong đống rác.
Không chỉ dừng lại ở câu chuyện về Âu Minh và Như Nguyện, còn có quan niệm khác xoay quanh việc thờ cúng Ông Địa và Thần Tài. Ngày xưa, Thổ Địa được xem như một loại thần linh kiểu như Thần Đất, người được tôn vinh vì khả năng cai quản đất đai, bảo vệ con người và mang đến sự sung túc cho gia đình. Trong quá khứ, khi Việt Nam còn trong giai đoạn hoang sơ, người dân khi khai hoang đất đai thường gặp nhiều khó khăn, và tôn thờ các thần linh như Thần Đất là mong muốn có cuộc sống an lành, thịnh vượng trên con đường làm nông và lập nghiệp.
Ngoài ra, trong một truyền thuyết khác, Thần Tài được xem là Bố Đại La Hán, còn được gọi là Nhân Yết Đà Tôn Giả ở Ấn Độ (một trong thập bát La Hán). Ông được mô tả như người mang theo một túi vải lớn trên lưng, thường bắt rắn và loại bỏ răng độc rồi thả chúng đi. Bố Đại La Hán xuất thân từ vùng đất Lương và được biết đến với tên Phó Đại Sĩ, tính cách vui vẻ, ăn mặc rộng rãi, mang theo túi vải lớn để phân phát quà cho trẻ em. Hình tượng Thần Tài thường được miêu tả với túi lớn, hai tay giơ lên trời với nụ cười tươi tắn, biểu tượng cho sự may mắn và thành công.
Thần Tài mang theo ý nghĩa về sự may mắn, sung túc nhưng thường không ai tôn thờ riêng lẻ mà thường tôn vinh cả hai vị thần cùng một lúc. Người ta mong muốn mảnh đất nơi họ sinh sống trở nên thịnh vượng, là nơi của sự giàu có. Thành công trong công việc cũng thường dựa vào sự canh giữ của vị thần bảo vệ đất đai và nguồn sống.
Trên thông tin trên đây, Canhocitygarden.org hy vọng bạn đã mở rộng kiến thức về ông Địa (hay Thổ Công) và Thần Tài, từ đó giúp bạn có những quyết định thờ cúng phù hợp và chính xác hơn trong gia đình. Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về cách đặt ông Địa và Thần Tài ở vị trí phù hợp để thu hút nhiều may mắn và tài lộc cho bản thân cũng như gia đình của mình nhé!
Tìm hiểu thêm: